Hipoteka definiowana jest jako ograniczone prawo rzeczowe, które daje wierzycielowi zabezpieczenie na nieruchomości na wypadek niespłacenia zobowiązania. Zgodnie z art. 65 ustawy o księgach wieczystych i hipotece z dnia 6 lipca 1982 r. obciążyć można nieruchomości (lokale, grunty, budynki), użytkowanie wieczyste, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub wierzytelność zabezpieczoną hipoteką. Hipoteka powstaje z chwilą dokonania wpisu w księdze wieczystej założonej dla konkretnej nieruchomości i wygasa dopiero w momencie całkowitej spłaty zobowiązania. Jednak wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że ustanowione mogą być różne rodzaje hipotek. Co to oznacza? Jakie są rodzaje hipotek? Poniżej przedstawiamy krótką charakterystykę każdej z nich, więc zachęcamy do krótkiej lektury!
Hipoteka umowna
Hipoteka umowna jest ustanawiana wtedy, gdy między właścicielem nieruchomości a wierzycielem zostaje zawarta umowa. W praktyce najczęściej wierzycielem jest bank, który udziela kredytu na zakup danej nieruchomości. Hipoteka jest dla niego formą zabezpieczenia kredytu na wypadek, gdyby kredytobiorca przestał spłacać swoje zobowiązanie. Wpisu hipoteki do księgi wieczystej dokonuje się na podstawie umowy hipotecznej i oświadczenia właściciela nieruchomości. Oświadczenie właściciela nieruchomości powinno zostać złożone w formie aktu notarialnego, a oświadczenie woli wierzyciela może być złożone w sposób dowolny.
Hipoteka przymusowa
Hipoteka przymusowa może powstać bez zgody i wiedzy właściciela nieruchomości. Jest skuteczną formą egzekwowania długów i może być nałożona na podstawie postanowienia sądu lub prokuratora, tytułu wykonawczego, zarządzenia zabezpieczenia lub ostatecznej decyzji administracyjnej. Hipoteka przymusowa nie ulega przedawnieniu. Aby ją ustanowić, wierzyciel po otrzymaniu odpowiedniego orzeczenia musi złożyć wniosek o wpis hipoteki do księgi wieczystej.
Hipoteka ustawowa
Hipoteka ustawowa ma charakter wyjątkowy, a jej powstanie warunkuje moc prawa, np. art. 1037, § 3, Kodeksu postępowania cywilnego. Hipoteka ustawowa nie wymaga wpisu do księgi wieczystej. Samo jej ujawnienie następuje na wniosek wierzyciela, a wpis ma już charakter wyłącznie deklaratoryjny.
Hipoteka łączna
Hipoteka łączna zabezpiecza wierzytelność na kilku nieruchomościach jednocześnie, niekoniecznie posiadanych przez tego samego właściciela, ponieważ mogą należeć nawet do rodziny lub osób trzecich. Aby jednak skorzystać z tego rozwiązania, potrzebna jest zgoda właścicieli poszczególnych nieruchomości. Hipoteka łączna ma szczególne zastosowanie przy kredytach opiewających na bardzo duże kwoty, ponieważ stanowi dla instytucji finansowe solidne zabezpieczenie.
